W ciągu ostatnich dwóch-trzech dekad kobiety odmłodniały. Wcześniej większość trzydziestolatek miała przynajmniej jedno „odchowane” dziecko i kilka lat stażu małżeńskiego. Obecnie trzydzieste urodziny to zwykle moment, w którym kobiety dopiero zaczynają myśleć o ustatkowaniu się i założeniu rodziny. Często biorą przykład ze starszych koleżanek, które zostały matkami po 40-tce. Czy na pewno jest to dobry pomysł?Przyszłość? Czas zdjąć różowe okularyZnane aktorki po 40 wyglądają świetnie, gdy w obcisłych rurkach i niemal bez makijażu spacerują ze swoimi maluchami. U żadnej nie widać śladu nadwagi, mają zadbane włosy i promieniują radością. To żywy dowód na to, że chcieć to móc – można zostać mamą w dojrzalszym wieku i nie stracić nawet grama atrakcyjności. Fryzjer, kosmetyczka, ćwiczenia z Chodakowską… dla chcącego nic trudnego, prawda?Otóż niezupełnie. Oczywiście, można i warto o siebie dbać – w każdym wieku. Bycie mamą nie tylko nie zwalnia z tego narzuconego sobie „obowiązku”, ale wręcz motywuje do tego, by dawać własnemu dziecku dobry przykład. Bądźmy jednak realistkami. Celebrytki wyglądają dobrze, ponieważ od tego zależy ich kariera. Każda z nich ma pomoc do dziecka i nieporównanie więcej czasu do swojej dyspozycji, choćby dzięki zatrudnieniu kucharki i firmy wiele z nich nigdy nie było w ciąży. W Polsce korzystanie z pomocy surogatki jest prawnie zabronione, w krajach zachodnich to norma. Sarah Jessica Parker, Marcia Cross i wiele innych aktorek zostało matkami po 40-tce właśnie w ten sposób, zachowując idealną figurę i unikając ciążowych dolegliwości. Możemy się jedynie domyślać, że za decyzją o nawiązaniu współpracy z surogatką stały inne względy: trudności z zajściem w ciążę, problemy zdrowotne, wcześniejsze poronienia, obciążenia genetyczne mnie nie dotyczyJeśli planujesz ciążę po 40-tce, zapewne zakładasz, że komplikacje, z którymi zmagają się inne kobiety, ominą cię szerokim łukiem. Niby dlaczego miałabyś się martwić na zapas? Jesteś zdrowa, czasem uprawiasz sport, nie palisz – twoje ciało jest w dobrej formie teraz, za kilka lat będzie dużej mierze masz rację. Prowadząc higieniczny tryb życia i utrzymując wagę w normie, możesz uniknąć wielu poważnych problemów ze zdrowiem i cieszyć się świetną formą do późnej starości. Nie łudź się jednak, że twoje ciało się nie zmieni. Przede wszystkim już od trzydziestego roku życia zaczniesz doświadczać stopniowego ubytku masy kostnej (1% co rok, czyli w wieku 40 lat będzie jej aż o 10% mniej). Z biegiem czasu pojawi się ryzyko rozwoju osteoporozy i zwiększy się twoja podatność na złamania miarę upływu czasu pogorszy się również tempo przemiany materii. Po 40. roku życia metabolizm będzie zwalniał o 5% co kolejne dziesięć lat, czyli zrzucenie zbędnych kilogramów (na przykład po ciąży) urośnie do rangi nie lada wyzwania, zwłaszcza że spadek poziomu estrogenów w organizmie, który ma miejsce w tym czasie, spowoduje wzrost koniec najważniejsze – płodność. Nigdy nie masz pewności, że starania o dziecko pójdą gładko, ale w młodym wieku trudności z poczęciem są znacznie rzadsze, a szanse na urodzenie zdrowego malca – większe. Nikt nie zagwarantuje ci, że w wieku 40 lat będziesz miała wystarczająco dużo komórek jajowych zdolnych do zapłodnienia. Może się okazać, że twoja rezerwa jajnikowa jest zbyt niska lub doszło do przedwczesnego wygaśnięcia czynności jajników i nie uda ci się zajść w ciążę nawet przy pomocy technik wspomaganego rozrodu, np. klasycznego in jajeczek – co dalej?Nie sposób cofnąć czasu. Jeżeli nieudane próby zajścia w ciążę skłonią cię do konsultacji ze specjalistą w klinice leczenia niepłodności, a badanie stanu rezerwy jajnikowej wykaże brak szans na dziecko, nie odzyskasz już płodności. Nadal możesz jednak doświadczyć ciąży i porodu. Jak to możliwe?„Szansą na macierzyństwo dla kobiet, które nie mają swoich komórek jajowych jest skorzystanie z programu in vitro z komórkami jajowymi od anonimowej dawczyni – mówi dr n. med. Tomasz Rokicki, ginekolog-położnik z kliniki leczenia niepłodności InviMed w Warszawie. „Przekazuje je młoda, zdrowa i wnikliwie przebadana dawczyni. Następnie są one zamrażane i przechowywane w bardzo niskiej temperaturze, by w przyszłości, po uprzednim ogrzaniu, mogły zostać użyte do zapłodnienia nasieniem partnera biorczyni”.O sukcesie procedury przesądza uzyskanie zarodków wysokiej jakości, które będą miały bardzo dużą szansę zagnieździć się w jamie macicy i prawidłowo się rozwijać. Na wczesnym etapie leczenia nie sposób przewidzieć, czy powstałe podczas in vitro embriony będą nadawały się do transferu do macicy, ale mimo to w klinikach InviMed kobiety mogą liczyć na swego rodzaju gwarancję: „Chcemy zagwarantować naszym pacjentkom, że uzyskają minimum trzy wysokiej jakości zarodki”, podkreśla dr Tomasz Rokicki z InviMed. „Można powiedzieć, że próbujemy do skutku. Jeśli pierwszy zestaw dwunastu komórek jajowych nie spełni swojej roli, kolejny zestaw ośmiu gamet kobieta otrzyma bez podnoszenia jakichkolwiek dodatkowych kosztów”.Macierzyństwo to ogromne wyzwanie, ale też wielka radość, bez względu na wiek. Jeśli jesteś gotowa na zostanie matką, nie czekaj – twoje ciało szybciej dojdzie do siebie po porodzie, a ty będziesz miała więcej energii do zajmowania się maluchem. Ponadto dłużej będziesz jego mamą. Czy można chcieć czegoś więcej?
Chodzi o to, że cały czas żyjesz w przekonaniu, że czas działa na Twoją korzyść i potrzebujesz go więcej, żeby w końcu zdecydować się na pewne kroki. Życie w przeświadczeniu, że najlepsze jeszcze przed Tobą jest tak samo motywujące jak i wyniszczające, bo nie pozwala czerpać pełną piersią z tego, co tu i teraz.
ROZDZIAŁ 21 Jak organizować czas? O ile godzin chciałbyś wydłużyć dobę? ․․․․․ Na co byś wykorzystał dodatkowy czas? □ na spotkania z przyjaciółmi □ na sen □ na naukę □ inne ․․․․․ CZAS jest jak ognisty koń — jeżeli ma pracować na twoją korzyść, musisz nauczyć się nad nim panować. Jeżeli ci się to uda, pozbędziesz się wielu stresów, poprawisz wyniki w nauce oraz zyskasz większe zaufanie rodziców. „Brzmi świetnie”, przyznasz może, „ale łatwiej powiedzieć, niż zrobić!”. Fakt, nie jest to łatwe, ale osiągalne. Zobaczmy więc, co pomaga organizować czas. Kwestia 1: Sporządzenie planu Co może cię powstrzymywać. Już na samą myśl o planowaniu czujesz się pozbawiony swobody działania. Lubisz iść na żywioł i nie chcesz żyć z kalendarzem w ręku. Dlaczego jednak warto. Król Salomon napisał: „Plany pilnego z całą pewnością przynoszą korzyść” (Przysłów 21:5). Salomonowi nie brakowało zajęć. Był mężem, ojcem, a także królem. W miarę upływu czasu jego życie zapewne nabierało tempa. Ty również jesteś zajęty. Ale z wiekiem będziesz mieć na głowie jeszcze więcej spraw. Dlatego już teraz naucz się dobrej organizacji! Co mówią twoi rówieśnicy. „Jakieś pół roku temu zacząłem regularnie planować swoje zajęcia. Chciałem poukładać różne sprawy i plan okazał się strzałem w dziesiątkę” (Joey). „Dzięki listom spraw do załatwienia nie gubię się w obowiązkach. Kiedy spadają na mnie jakieś dodatkowe zajęcia, razem z mamą spisujemy to na kartce i zastanawiamy się, jak możemy sobie nawzajem pomóc, żeby ze wszystkim zdążyć” (Mallory). Co ci pomoże. Rozpatrzmy przykład: Załóżmy, że całą rodziną wybieracie się w podróż samochodem. Każdy wrzuca swoje torby jak popadnie. Wygląda na to, że w bagażniku zabraknie miejsca. Co zrobicie? Możecie zacząć od nowa — najpierw włożyć rzeczy największe, a pozostałą przestrzeń wypełnić mniejszymi bagażami. Podobnie jest z twoim życiem. Jeżeli zaczniesz je wypełniać drugorzędnymi sprawami, istnieje ryzyko, że nie starczy ci czasu na to, co istotne. Dlatego najpierw zaplanuj rzeczy najważniejsze, a ze zdumieniem przekonasz się, jak wiele czasu jeszcze ci zostaje! (Filipian 1:10). Wypisz swoje pierwszoplanowe zajęcia. ․․․․․ A teraz ponumeruj te zajęcia według ich ważności. Gdy najpierw zajmiesz się sprawami pierwszorzędnej wagi, może się okazać, że zostanie ci jeszcze dużo czasu na drobiazgi. Co zrobić. Zaopatrz się w kieszonkowy organizer i sporządź listę ważnych spraw. Możesz też skorzystać z następujących pomocy: □ kalendarz w telefonie komórkowym □ mały notes □ kalendarz komputerowy □ kalendarz biurkowy Kwestia 2: Trzymanie się planu Co może cię powstrzymywać. Wracasz ze szkoły i chcesz się wyluzować, więc włączasz telewizor — na parę minut. Albo zaplanowałeś, że przygotujesz się do klasówki, a tu dostajesz SMS-a z zaproszeniem do kina. Film nie poczeka, ale naukę przecież możesz odłożyć na wieczór. „Poza tym”, tłumaczysz się sam przed sobą, „gdy robię coś na ostatni dzwonek, bardziej się sprężam”. Dlaczego jednak warto. Jeśli pouczysz się wtedy, gdy masz bardziej chłonny umysł, prawdopodobnie dostaniesz lepszą ocenę. A zresztą czy nie masz już wystarczająco dużo stresów? Po co jeszcze ich sobie dokładać, ucząc się po nocy? Jak będzie wyglądał następny ranek? Niewykluczone, że zaśpisz, będziesz cały w nerwach, do szkoły wpadniesz na ostatnią chwilę, a może nawet się spóźnisz (Przysłów 6:10, 11). Co mówią twoi rówieśnicy. „Bardzo lubię oglądać telewizję, grać na gitarze i spędzać czas z przyjaciółmi. W sumie to nic złego, ale czasami ważniejsze sprawy schodzą na dalszy plan i kończy się na tym, że robię wszystko w pośpiechu” (Julian). Co ci pomoże. Planuj nie tylko obowiązki, lecz również przyjemności. „Łatwiej jest mi wywiązywać się z obowiązków, gdy mam świadomość, że później czeka mnie coś miłego” — wyjaśnia Julian. Albo inna podpowiedź: Gdy chcesz coś zrealizować, wyznaczaj sobie po drodze mniejsze cele, które pomogą ci się zorientować, czy nie zbaczasz z obranego kursu. Co zrobić. Zapisz jeden lub dwa realistyczne cele, które możesz osiągnąć w ciągu najbliższych sześciu miesięcy. ․․․․․ Zapisz realistyczny cel, który możesz osiągnąć w ciągu najbliższych dwóch lat. Co powinieneś zacząć robić już teraz, żeby go zrealizować? * ․․․․․ Kwestia 3: Porządek i zorganizowanie Co może cię powstrzymywać. Nie widzisz związku między dbaniem o porządek a lepszą organizacją czasu. Poza tym uważasz, że bałaganiarz ma prostsze życie. Sprzątanie może poczekać — przecież się nie pali! Zresztą tobie bałagan nie przeszkadza, więc nie ma problemu. Ale czy rzeczywiście? Dlaczego jednak warto. Jeżeli zadbasz o porządek, nie będziesz marnować czasu na szukanie zawieruszonych rzeczy. Oszczędzisz też sobie wielu stresujących sytuacji (1 Koryntian 14:40). Co mówią twoi rówieśnicy. „Gdy nie mam czasu odłożyć na miejsce ubrań, potrzebne mi rzeczy gubią się w bałaganie!” (Mandy). „Przez tydzień nie mogłem znaleźć portfela. Nieźle się zestresowałem. W końcu się znalazł, gdy posprzątałem pokój” (Frank). Co ci pomoże. Staraj się odkładać rzeczy na miejsce tak szybko, jak to jest możliwe. Rób to systematycznie i nie dopuszczaj do bałaganu. Co zrobić. Dąż do tego, żeby utrzymywanie porządku weszło ci w nawyk. Zadbaj o większy ład wokół siebie i sam się przekonaj, czy to nie ułatwia życia. W ciągu dnia masz do dyspozycji tyle samo czasu co twoi rówieśnicy i rodzice. Jeżeli przepuścisz go przez palce, będziesz żałować. Jeżeli wykorzystasz go mądrze, będziesz mieć powody do satysfakcji. Wybór należy do ciebie. W NASTĘPNYM ROZDZIALE Wychowujesz się w rodzinie imigrantów i w związku z tym nie możesz się odnaleźć w szkole albo w domu? Przeczytaj, jakie są dobre strony twojej sytuacji. [Przypis] WERSET ‛Upewniajcie się co do rzeczy ważniejszych’ (Filipian 1:10). WSKAZÓWKA Nie próbuj od razu zastosować wszystkich rad podanych w tym rozdziale. Postaraj się raczej w ciągu najbliższego miesiąca wprowadzić w życie jedną z nich. Gdy już ci się to uda, przejdź do następnej. CZY WIESZ, ŻE...? Zaplanowanie w ciągu dnia zbyt wielu zajęć wywołuje stres. Jeżeli ustalisz priorytety, będziesz wiedział, co musisz zrobić koniecznie, a z czego możesz zrezygnować. PLAN DZIAŁANIA! Mogę poświęcać mniej czasu na: ․․․․․ Zaoszczędzony czas wykorzystam na: ․․․․․ Sprawy, o które zapytam rodziców: ․․․․․ ZASTANÓW SIĘ ● Jak nabycie już teraz umiejętności planowania pomoże ci, gdy się usamodzielnisz? ● Czego o organizowaniu czasu możesz się nauczyć od rodziców? ● Jeżeli już masz plan zajęć, jakich zmian mógłbyś w nim dokonać, żeby był praktyczniejszy? [Napis na stronie 154] „Usłyszałem, jak ktoś mówił żartem, że jeśli mam się gdzieś zjawić na czwartą, to trzeba się ze mną umówić na trzecią. Uświadomiłem sobie wtedy, że muszę lepiej organizować czas!” (Ricky). [Ramka na stronie 155] Co zabiera mi czas? W ciągu tygodnia młodzi Amerykanie w wieku 8-18 lat tak wykorzystują dostępne godziny: 17 z rodzicami 30 w szkole 44 na telewizję, gry elektroniczne, rozmowy przez Internet, muzykę Podlicz, ile godzin w tygodniu pochłaniają ci: telewizja ․․․․ gry elektroniczne ․․․․ Internet ․․․․ muzyka ․․․․ razem ․․․․ Liczba godzin, które łatwo mogę przeznaczyć na ważniejsze zajęcia ․․․․ [Ilustracja na stronie 153] Czas jest jak ognisty koń — musisz się nauczyć nad nim panować Cierpliwość jest cnotą, więc zrozum, że cokolwiek nie działa na twoją korzyść teraz, może to zrobić w przyszłości. Życie jest pełne zwrotów i zakrętów, ale każde nowe wyzwanie jest okazją do uczenia się na błędach i podążania naprzód z mądrością, którą zdobyłeś dzięki swoim doświadczeniom. polskiangielskiPrzetłumaczPolski English Český Deutsch Українська عربى Български বাংলা Dansk Ελληνικά Español Suomi Français עִברִית हिंदी Hrvatski Magyar Bahasa indonesia Italiano 日本語 한국어 മലയാളം मराठी Bahasa malay Nederlands Norsk Português Română Русский Slovenský Slovenščina Српски Svenska தமிழ் తెలుగు ไทย Tagalog Turkce اردو Tiếng việt 中文 To działa na moją korzyśćExample sentences . 22 470 605 602 471 364 606 720czas działa na twoją korzyść
